Vào thời điểm hiện tại, các hệ sinh thái của Việt Nam đã có sự thay đổi đáng kể. Các nhà khởi nghiệp ngày càng có kinh nghiệm hơn, các nhà đầu tư ngày càng cẩn thận hơn, và thậm chí một số nhà khởi nghiệp nhỏ hơn đang tăng lên đến một mức độ đáng kể. Trận chiến mới cũng đang được nổ ra ở khắp các khu vực từ thương mại điện tử cho đến điện thoại di động, và các dịch vụ đặt phòng. Nói cách khác, hệ sinh thái của Việt Nam đang có dấu hiệu của sự trưởng thành rõ rệt hơn.
Mặc dù các hệ sinh thái đã được nhìn ra một số điểm mạnh mẽ mới, vẫn còn tồn tại một số vấn đề nghiêm trọng với các nhà khởi nghiệp tại Việt Nam mà những người sáng lập, nhân viên và các nhà lãnh đạo trong hệ sinh thái của Việt Nam sẽ cần phải giải quyết trước khi Việt Nam thực sự có thể đạt đến một cấp độ cao hơn tiếp theo.
Cấp độ cao hơn tiếp theo là gì?
Hiện nay, hệ sinh thái của Việt Nam bị chi phối bởi cái bóng của ông trùm VNG, được đồn đại là có mức định giá cao 1 tỷ USD. Tiếp theo là từ hai gã khổng lồ khác: Vat Gia và VC Corp, cả hai đều dao động quanh mức giá 100 triệu USD. Đằng sau họ là một số ít các Startup thuộc trong phạm vi định giá từ 10 đến 30 triệu USD như Công ty cổ phần công nghệ DKT, Tiki.vn, Appota, mWork, Topica, hotdeal, Vietnamworks…. Nhưng bên dưới hơn nữa là một loạt các Startup đang phải nỗ lực hết mình để có thể đạt được mức giá trị 1 triệu USD. Đạt đến cấp độ tiếp theo có nghĩa là đạt đến đỉnh cao giống ông trùm VNG. Liệu các Startup của Việt Nam có thể làm điều đó?
Khi nói chuyện với các nhà đầu tư, người sáng lập, và các Startup trẻ, tôi đã nhận thấy một số chủ đề mà nhiều người đã đưa ra. Điều đó nhận định rằng các Startup của Việt Nam ngày nay mặc dù trưởng thành hơn và sôi động hơn bao giờ hết, nhưng họ vẫn còn quá ngây thơ khi nhìn nhận về thương mại điện tử. Khi tôi hỏi lý do tại sao mà họ đã tham gia vào thương mại điện tử, và họ phản ứng rằng “Bởi vì đó là một xu hướng trong thời điểm hiện tại“.
Tôi biết có điều gì đó đang sai sót ở đây. Khi tiếp xúc với một Startup mới đã phát triển và làm việc trong khoảng sáu tháng, nhưng tôi đã hết sức lo ngại khi họ nói rằng không hề có bất cứ ý tưởng về cách làm thế nào để kiếm tiền. Ông Lê Hồng Minh, Tổng giám đốc của VNG thường nói rằng: “Việc hiểu biết chính xác lý do tại sao bạn là một doanh nhân và bạn là ai quả là một điều khó khăn giữa muôn vàn những câu hỏi khó và sâu sắc”. Rõ ràng, các Startup trẻ của Việt Nam cần được sâu sắc hơn.
Với những kiến thức và những phê bình mà tôi đã gom nhặt được trong thời gian qua, sẽ liên quan đến những gì mà các Startup trẻ của Việt Nam cần phải thực hiện nghiêm túc hơn nếu muốn mình thực sự được khởi sắc.
>> Có thể bạn chưa đọc:
Giải pháp hoàn hảo khi lựa chọn thiết kế website vnmaster.net
Bắt kịp xu hướng kinh doanh thời trang cuối năm 2017 đầu 2018
1. Kinh nghiệm
Đầu tiên, làn sóng mới của các Startup tại Việt Nam đều khá trẻ, nhiều người thậm chí chỉ vừa mới tốt nghiệp đại học. Tuy nhiên, đây sẽ là một nền móng vững chắc cho việc phát triển của thế hệ sau này. Theo như số liệu chuẩn đã xác định được rằng, các Startup thành công nhất đều được bắt đầu bởi những người có độ tuổi trung bình là 28,5 tuổi. Điều đó có nghĩa rằng, bạn sẽ phải mất một vài năm lăn lộn trong doanh nghiệp, trước khi muốn tìm thấy kinh nghiệm, dũng khí, và chiến lược để xây dựng một doanh nghiệp thành công cho riêng mình.
Việc thiếu thốn kinh nghiệm sẽ làm ảnh hưởng đến tất cả mọi thứ. Các Startup trẻ, mặc dù họ đang tràn đầy năng lượng và tinh thần, nhưng vẫn sẽ không thể nhìn thấy “điểm chết” của mình và khả năng nhìn nhận ra một tầm nhìn rộng lớn hơn. Và điều quan trọng nhất, nếu không có kinh nghiệm bạn sẽ thất bại. Một người sáng lập có kinh nghiệm, khi gặp thất bại họ sẽ tìm ra cách để khắc phục nó và sẽ không dễ dàng để họ từ bỏ những gì mình đang theo đuổi. Nhưng nếu là những người trẻ tuổi, họ sẽ dễ dàng bỏ cuộc nếu gặp trở ngại quá lớn.
2. Các mối quan hệ
Các mối quan hệ cũng giống như bí quyết, chúng không hề được công khai cho mọi người thấy, nhưng nó thường được các nhân viên rỉ tai nhau sau giờ công sở. Đây là một yếu tố cần thiết để các Startup có thể hoàn thiện và phát triển mình, và đặc biệt nó lại là yếu tố mà các Startup trẻ đang bị thiếu trầm trọng.
Thương trường Việt Nam giống như một bãi mìn, bạn rất dễ phạm phải sai lầm và bị trừng phạt trước một hệ thống pháp luật còn non trẻ, và sự minh bạch đâu đó vẫn chưa được rõ ràng. Nếu tạo dựng được một mối quan hệ với đúng người, có thể là chính trị hoặc kinh doanh, sẽ tạo nên sự khác biệt giữa sự tồn tại hay là phá sản. Nếu bạn đang có mối quan hệ sâu sắc với những nhân vật kinh doanh chuyên nghiệp và thành công tại Việt Nam, chắc chắn rằng họ sẽ có thể dẫn dắt doanh nghiệp cuả bạn qua những thăng trầm biến đổi của nền kinh tế Việt Nam trong những giai đoạn khó khăn. Điều đó thậm chí còn tuyệt vời hơn so với việc bạn đang sở hữu tấm bằng thạc sỹ MBA.
Xem thêm: Tại sao tôi từ chối “cuộc hẹn cà phê” với bạn?
Mối quan hệ là rất quan trọng, nó có thể tạo dựng hoặc giết chết doanh nghiệp của bạn. Những gì mà một số Startup hàng đầu của Việt Nam hiện nay đang có được là do các mối quan hệ mang lại. Đừng bao giờ đánh giá thấp nó, và hãy nuôi dưỡng mối quan hệ của bạn một cách cẩn thận và chu đáo. Các mối quan hệ sẽ giúp bạn có được kinh phí, giúp bạn điều hướng các vấn đề pháp lý và chính sách, giúp bạn thực hiện giao dịch, và có được sự hợp tác. Các mối quan hệ sẽ bảo vệ bạn.
3. Biết tìm đầu ra và những gì các nhà đầu tư thực sự muốn
Phần lớn các Startup mà tôi đã gặp đều muốn được tài trợ vốn đầu tư. Tuy nhiên, những người làm gia công phần mềm, dịch vụ khách hàng, và có thu nhập thụ động, họ không cần vốn đầu tư nhiều. Nhưng nếu bạn là một Startup đang có tham vọng lớn, với kế hoạch thành lập công ty có mức định giá lên đến hàng trăm triệu đô la, bạn sẽ cần phải có vốn đầu tư. Và nếu bạn muốn có được nhà đầu tư cho mình, bạn sẽ cần phải hiểu được những gì cần phải có trong đầu ra và những gì nhà đầu tư mong muốn.
Khi sản phẩm được xây dựng ra, nó phải phù hợp và có ý nghĩa trong các thị trường lớn. Bạn cần phải biết những đầu ra có cho sản phẩm và xác định được thị trường đầu ra phù hợp nhất. Nếu không có điều này, bạn sẽ không bao giờ có được các nguồn tài trợ, và một trong những chìa khóa của vấn đề này vẫn chỉ là dấu 3 chấm.
4. Bảo đảm bạn có một thị trường lớn
Tôi đã có cơ hội được tiếp xúc với 2 kiểu Startup tại Việt Nam trong thời gian gần đây. Một là dạng Startup với một thị trường nhỏ và đương nhiên sẽ chẳng bao giờ có nhà đầu tư nào sẽ chịu góp vốn cho họ. Và kiểu Startup còn lại đang có tham vọng chiếm lĩnh thị trường toàn cầu, họ đang lập kế hoạch để đưa doanh nghiệp của mình sánh ngang với các tên tuổi như Facebook, Google, và những hãng nổi tiếng khác. Trước đây, do thị trường còn quá nhỏ bé và cơ sở khách hàng cũng chưa đủ lớn để các nhà đầu tư có thể quan tâm đến.
Vì vậy, chúng chưa phải là một nhân tố quan trọng. Ngoài ra, việc có được một đội ngũ tiếp thị hay những nhân vật cốt cán là một điều không hề dễ dàng. Nhưng hiện tại, nếu bạn đang muốn thâm nhập vào thị trường toàn cầu, sẽ cần có một đội ngũ thực sự vững mạnh mang trong mình một tư duy toàn cầu, tư duy ý tưởng, có khả năng kinh doanh và tạo ra các sản phẩm hoàn hảo, giống như một đội ngũ năm sao. Tuy nhiên, điều đó lại là một điều sâu sắc rất hiếm có ở Việt Nam.
Về cơ bản, bạn cần tìm ra hướng đi cho mình bằng cách chọn một ngạch trong thị trường, nhưng cần lớn, giống như thị trường về mảng game và nội dung dành cho mobile của Appota, hay thị trường game dành cho máy tính để bàn của VNG. Vì vậy, điều quan trọng nhất trong thời điểm này, là bạn cần tìm thấy một ngạch thị trường nhỏ nhưng có thể dễ dàng chuyển đổi thành một thị trường lớn.
Tuy nhiên, đằng sau tất cả những điều này, bạn vẫn cần một mô hình kinh doanh cốt lõi có thể mở rộng và phát triển cùng với khoản tiền chi phí trên thị trường lớn mà bạn đã chọn.
Cơ hội kinh doanh online cho 40 triệu người
Tăng doanh thu gấp 3 lần khi kinh doanh online không còn khó nữa. Tìm hiểu ngay Bảng giá website bán hàng và công ty thiết kế web bán hàng tốt để bắt đầu thúc đẩy doanh số của bạn nào.
5. Một mô hình kinh doanh tuyệt vời
Suy cho cùng, việc kiếm tiền của bạn nhằm mục đích nuôi sống gia đình và chính bản thân mình. Đó là lý do tại sao một mô hình kinh doanh tuyệt vời là điều cần thiết để thành công tại Việt Nam. Một số mô hình kinh doanh tôi đã bắt gặp trong thời gian gần đây có doanh thu dự án rất nhỏ. Nếu bạn chỉ kiếm được 1 triệu đô mỗi năm để nuôi sống đội ngũ của mình, bạn sẽ chỉ dừng lại ở lại đó. Điều đó sẽ chỉ giống như là một lối sống kinh doanh. Nó thực sự không giống một Startup.
Bản chất của một Startup là xây dựng để phát triển nhanh chóng và rộng lớn, nhằm tạo ra các giá trị lớn và thâm nhập vào các thị trường mới với những mô hình kinh doanh mới đầy sáng tạo chưa từng được xuất hiện. Google là một minh chứng tuyệt vời cho điều đó. Liệu ai có thể nghĩ rằng việc đặt quảng cáo nhỏ phù hợp với những nội dung mà mọi người đang tìm kiếm sẽ trở thành một công cụ hốt bạc tỷ như vậy? Các Startup tại Việt Nam liệu có được mô hình thông minh như thế này?
Trên đây là 5 lời khuyên đầu tiên trong kế hoạch giúp Startup Việt Nam thành công trong thương mại điện tử. Mời các bạn tiếp tục đón đọc những lời khuyên còn lại trong phần tiếp theo sẽ được chúng tôi xuất bản sắp tới.
Xem thêm: 20 lời khuyên giúp Startup Việt Nam thành công trong thương mại điện tử (P2)
